Vodič domaćina (Ivana)
Razgledanje znamenitosti
Tvrđava se nalazi na jugu primorja u blizini Sutomora i Bara. Tvrđava se jasno vidi sa glavne Jadranske magistrale, ali je teško pristupačna.Tvrđava je smještena 230 m nadmorske visine, sa tri strane okružena je neprobojnim zidovima i visokim liticama, i samo sa jedne zapadne strane ima mala staza koja vodi do vrata tvrđave, u kojima je u kamenu isklesan krilati lav - grb venecijanske republike.Ali na žalost danas ga više nema - nije poznato, da je to bilo ukradeno u naše vrijeme ili već uništeno od strane turaka.Ovom stazom se možete popeti gore i upoznati se sa ovim spomenikom vojne arhitekture srednjeg vijeka.Samo možemo zamisliti kakvi su putevi bili u Evropi u srednjem vijeku.
Ime tvrđave Haj - Nehaj potiče od riječi "hajati" - briga, strah. Bukvalan prevod je- "Brinuti se - ne brinite se" ili "Bojte se i ne bojte se".A to je zbog činjenice da je sjeverozapadni dio tvrđave bio pristupačan neprijatelju za razliku od jugoistočnog.
U srednjem vijeku protiv Osmanskog carstva od strane venecijanaca bila su postavljena utvrđenja na području crnogorskog primorja.Tvrđava Haj - Nehaj je izgrađena u XV-XVI vijeku, a prvi pisani podatak o tome datira iz 1542 godine.U hronikama navodi se da se stalni garnizon sastojao od samo dva vojnika i jednog artiljerca, međutim, za odbranu zemlje u garnizonu moglo je biti do 900 ljudi.Za duge opsade je bio rezervoar sa vodom za piće. Trđavu su nekoliko puta renovirali, a u kasnijem periodu u centru su se pojavila utvrđenja za zaštitu od vatrenog oružja - okrugle kule sa uskim strelnicima, koji u isto vrijeme su služili kao skladište baruta.Tvrđava je bila korišćena i od strane turaka, a u XIX vijeku je bila odbijena crnogorcima, koju oni više nisu koristili.
U sredini tvrđave nalazi se crkva Svetog Dimitrija. Danas, su ovo samo ruševine, ali u davna vremena crkva je bila na ovom mjestu prije izgradnje tvrđave.Ova crkva je istovremeno imala dva oltara, katolički i pravoslavni, što ukazuje na jedinstvo hrišćana u borbi protiv turskih osvajača.
Tokom svoje duge istorije tvrđava je prelazila iz ruke u ruku između venecijanaca, turaka, crnogoraca, tako da su različite faze njene izgradnje odlikuju se u arhitektonskim stilovima.
Do tvrđave se može doći samo pješke.U mjestu Zagrađe možete ostaviti auto na parkingu i započeti svoj put pješke.Do tvrđave ima nekoliko manjih staza bez putokaza, pa zato koristite mape Crne Gore, usluge vodiča ili navigaciju.Kroz put ima žbunja, grmlja i suvih grana, koje smetaju.Ali vjerujte ovo vrijedi vidjeti- posle 20-30 minuta u punom sjaju će se pojaviti tvrđava Haj-Nehaj sa nevjerovatnim pogledom na more, planine i sela u podnožju.
Ukoliko želite da se popnete do ove neverovatne tvrđave, predlažem da pratite instrukcije sa ovog sajta: https://medium.com/vrhovi-crne-gore/haj-nehaj-231-mnm-aab84172016d
28 Recomendado por los habitantes de la zona
Haj Nehaj Fortress
Tvrđava se nalazi na jugu primorja u blizini Sutomora i Bara. Tvrđava se jasno vidi sa glavne Jadranske magistrale, ali je teško pristupačna.Tvrđava je smještena 230 m nadmorske visine, sa tri strane okružena je neprobojnim zidovima i visokim liticama, i samo sa jedne zapadne strane ima mala staza koja vodi do vrata tvrđave, u kojima je u kamenu isklesan krilati lav - grb venecijanske republike.Ali na žalost danas ga više nema - nije poznato, da je to bilo ukradeno u naše vrijeme ili već uništeno od strane turaka.Ovom stazom se možete popeti gore i upoznati se sa ovim spomenikom vojne arhitekture srednjeg vijeka.Samo možemo zamisliti kakvi su putevi bili u Evropi u srednjem vijeku.
Ime tvrđave Haj - Nehaj potiče od riječi "hajati" - briga, strah. Bukvalan prevod je- "Brinuti se - ne brinite se" ili "Bojte se i ne bojte se".A to je zbog činjenice da je sjeverozapadni dio tvrđave bio pristupačan neprijatelju za razliku od jugoistočnog.
U srednjem vijeku protiv Osmanskog carstva od strane venecijanaca bila su postavljena utvrđenja na području crnogorskog primorja.Tvrđava Haj - Nehaj je izgrađena u XV-XVI vijeku, a prvi pisani podatak o tome datira iz 1542 godine.U hronikama navodi se da se stalni garnizon sastojao od samo dva vojnika i jednog artiljerca, međutim, za odbranu zemlje u garnizonu moglo je biti do 900 ljudi.Za duge opsade je bio rezervoar sa vodom za piće. Trđavu su nekoliko puta renovirali, a u kasnijem periodu u centru su se pojavila utvrđenja za zaštitu od vatrenog oružja - okrugle kule sa uskim strelnicima, koji u isto vrijeme su služili kao skladište baruta.Tvrđava je bila korišćena i od strane turaka, a u XIX vijeku je bila odbijena crnogorcima, koju oni više nisu koristili.
U sredini tvrđave nalazi se crkva Svetog Dimitrija. Danas, su ovo samo ruševine, ali u davna vremena crkva je bila na ovom mjestu prije izgradnje tvrđave.Ova crkva je istovremeno imala dva oltara, katolički i pravoslavni, što ukazuje na jedinstvo hrišćana u borbi protiv turskih osvajača.
Tokom svoje duge istorije tvrđava je prelazila iz ruke u ruku između venecijanaca, turaka, crnogoraca, tako da su različite faze njene izgradnje odlikuju se u arhitektonskim stilovima.
Do tvrđave se može doći samo pješke.U mjestu Zagrađe možete ostaviti auto na parkingu i započeti svoj put pješke.Do tvrđave ima nekoliko manjih staza bez putokaza, pa zato koristite mape Crne Gore, usluge vodiča ili navigaciju.Kroz put ima žbunja, grmlja i suvih grana, koje smetaju.Ali vjerujte ovo vrijedi vidjeti- posle 20-30 minuta u punom sjaju će se pojaviti tvrđava Haj-Nehaj sa nevjerovatnim pogledom na more, planine i sela u podnožju.
Ukoliko želite da se popnete do ove neverovatne tvrđave, predlažem da pratite instrukcije sa ovog sajta: https://medium.com/vrhovi-crne-gore/haj-nehaj-231-mnm-aab84172016d
Ime tvrđave je Tabija i nalazi se na Golom brdu, obmah iznad sutomorske plaže. Tabija je turska tvrđava iz XIX veka, podignuta na Golom brdu južno od Sutomora, zajedno sa tvrđavom Haj-Nehaj služila je kao odbrambeni turski pogranični koridor. Utvrđenje je neuporedivo manjih dimenzija od Haj–Nehaja, ali veoma interesantno. Savršeno se uklapa sa okolnim planinama.
11 Recomendado por los habitantes de la zona
Fortress Tabija
Ime tvrđave je Tabija i nalazi se na Golom brdu, obmah iznad sutomorske plaže. Tabija je turska tvrđava iz XIX veka, podignuta na Golom brdu južno od Sutomora, zajedno sa tvrđavom Haj-Nehaj služila je kao odbrambeni turski pogranični koridor. Utvrđenje je neuporedivo manjih dimenzija od Haj–Nehaja, ali veoma interesantno. Savršeno se uklapa sa okolnim planinama.
Okoline smeštaja
Srednjevjekovna dvooltarna crkva Sv. Tekle (Ćekle) nalazi se zapadno od Sutomora, udaljena oko kilometar od mora i približno toliko od tvrđave Nehaj.
Pripada tipu jednobrodnih crkvica sa polukružnom apsidom i kasnije dozidanim zvonikom. Građena je od pritesanog kamena, složenog u nejednake horizontalne redove. Iznad portala se nalaze luneta i pravougaoni prozor. Pod crkve je za oko metar niži od okolnog terena, pa se dobija utisak da je ukopana. Pored ikonostasa i pravoslavne časne trpeze, u crkvi se u zapadnom traveju, prislonjen uz južni zid, nalazi i katolički oltar.
Prema šemi crkve, datuje se u kraj 13. i početak 14. vijeka. Građena je na način karakterističan za lokalne grobljanske crkve, ali je bila smještena na jednom od značajnijih prolaza, strateških mjesta koja su Bar vezivala sa zapadnim dijelom jadranske obale, dijela koji se u srednjem vijeku zvao Kotorska vrata, i zajedno sa utvrđenjem na Nehaju je zatvarao komunikacijski pravac koji je tuda vodio prema Budvi, odnosno dalje prema Kotoru.
Ispod stoljetnih hrastova se nalazi zajedničko groblje dvaju vjeroispovjesti. O njemu, i o crkvi, stara se odbor na čijem su čelu pripadnici obje vjere. U zemljotresu 1979. godine crkva Svete Tekle je znatno oštećena, a nestručno je sanirana početkom osamdesetih, da bi tek 2005. restaurirana po uputstvima Zavoda za zaštitu spomenika Crne Gore sa Cetinja.
Unutar crkve, između dva oltara, ispred ikonostasa, nalazi se grob sa fino isklesanim plitkim reljefom. Na mermernoj ploči je prikazan u prvosvešteničkoj odori nadbiskup barski Spičanin Marko Đorga (Giorga), za koga se zna da je umro 1700. godine.
Ispred crkve Svete Tekle nalazi se nadgrobni spomenik sa crtežom i natpisom. Na kamenom mramoru je uklesan štit sa mačem, odnosno zasjekom – malim udubljenjem koje je služilo za postavljanje koplja, i natpisom “D’Andria”. Radi se najvjerovatnije o nadgrobnom kamenu nekog od krstaških ratnika, ali se ne zna ništa podrobnije.
17 Recomendado por los habitantes de la zona
Montenegro
Srednjevjekovna dvooltarna crkva Sv. Tekle (Ćekle) nalazi se zapadno od Sutomora, udaljena oko kilometar od mora i približno toliko od tvrđave Nehaj.
Pripada tipu jednobrodnih crkvica sa polukružnom apsidom i kasnije dozidanim zvonikom. Građena je od pritesanog kamena, složenog u nejednake horizontalne redove. Iznad portala se nalaze luneta i pravougaoni prozor. Pod crkve je za oko metar niži od okolnog terena, pa se dobija utisak da je ukopana. Pored ikonostasa i pravoslavne časne trpeze, u crkvi se u zapadnom traveju, prislonjen uz južni zid, nalazi i katolički oltar.
Prema šemi crkve, datuje se u kraj 13. i početak 14. vijeka. Građena je na način karakterističan za lokalne grobljanske crkve, ali je bila smještena na jednom od značajnijih prolaza, strateških mjesta koja su Bar vezivala sa zapadnim dijelom jadranske obale, dijela koji se u srednjem vijeku zvao Kotorska vrata, i zajedno sa utvrđenjem na Nehaju je zatvarao komunikacijski pravac koji je tuda vodio prema Budvi, odnosno dalje prema Kotoru.
Ispod stoljetnih hrastova se nalazi zajedničko groblje dvaju vjeroispovjesti. O njemu, i o crkvi, stara se odbor na čijem su čelu pripadnici obje vjere. U zemljotresu 1979. godine crkva Svete Tekle je znatno oštećena, a nestručno je sanirana početkom osamdesetih, da bi tek 2005. restaurirana po uputstvima Zavoda za zaštitu spomenika Crne Gore sa Cetinja.
Unutar crkve, između dva oltara, ispred ikonostasa, nalazi se grob sa fino isklesanim plitkim reljefom. Na mermernoj ploči je prikazan u prvosvešteničkoj odori nadbiskup barski Spičanin Marko Đorga (Giorga), za koga se zna da je umro 1700. godine.
Ispred crkve Svete Tekle nalazi se nadgrobni spomenik sa crtežom i natpisom. Na kamenom mramoru je uklesan štit sa mačem, odnosno zasjekom – malim udubljenjem koje je služilo za postavljanje koplja, i natpisom “D’Andria”. Radi se najvjerovatnije o nadgrobnom kamenu nekog od krstaških ratnika, ali se ne zna ništa podrobnije.
Pešačka tura
Sutorman je planina u Crnoj Gori u opštini Bar. Nastavlja se na Rumiju, od koje je odvojen prevojem Sutorman. Najviši vrhovi planine su Široka Stranica (1185) i Vrsuta (1183 m). Dijelovi Sutormana su obrasli četinarskom šumom.
Predlažem da pratite sledeći link za pešačku stazu Sutorman - Čukuleri - Gornja Gurza (Skumtati) - Bijela Skala , pješačka staza (PPT): https://medium.com/vrhovi-crne-gore/sutorman-čukuleri-gornja-gurza-skumtati-bijela-skala-pješačka-staza-primorska-transferzala-efe0ce89a718
Sutorman
Sutorman je planina u Crnoj Gori u opštini Bar. Nastavlja se na Rumiju, od koje je odvojen prevojem Sutorman. Najviši vrhovi planine su Široka Stranica (1185) i Vrsuta (1183 m). Dijelovi Sutormana su obrasli četinarskom šumom.
Predlažem da pratite sledeći link za pešačku stazu Sutorman - Čukuleri - Gornja Gurza (Skumtati) - Bijela Skala , pješačka staza (PPT): https://medium.com/vrhovi-crne-gore/sutorman-čukuleri-gornja-gurza-skumtati-bijela-skala-pješačka-staza-primorska-transferzala-efe0ce89a718
Vrsuta je jedan od vrhova planinskog lanca koji razdvaja Crmničko polje od Barskog zaleđa.
Vrsuta je opjevana i u narodnoj pjesmi:
“Oj, Vrsuto, goro velja
goro velja i zelena.
Na tebe me nosi želja,
šuma ti je sva zelena,
u teb’ trava do koljena.
Ovce čuva djevojčica
ta spičanska ljepotica..”
U Spiču, priobalnom području kod Bara, kažu da se ova planina smatrala svetom i da se tada zvala Suta (od lat. santa - sveta), pa se spajanjem riječi vrh i Suta, dobilo Vrsuta.
Za uspon pratite sledeći sajt: https://medium.com/vrhovi-crne-gore/vrsuta-1-183-mnm-3d986aa901bd
Vrsuta 1183m
Vrsuta je jedan od vrhova planinskog lanca koji razdvaja Crmničko polje od Barskog zaleđa.
Vrsuta je opjevana i u narodnoj pjesmi:
“Oj, Vrsuto, goro velja
goro velja i zelena.
Na tebe me nosi želja,
šuma ti je sva zelena,
u teb’ trava do koljena.
Ovce čuva djevojčica
ta spičanska ljepotica..”
U Spiču, priobalnom području kod Bara, kažu da se ova planina smatrala svetom i da se tada zvala Suta (od lat. santa - sveta), pa se spajanjem riječi vrh i Suta, dobilo Vrsuta.
Za uspon pratite sledeći sajt: https://medium.com/vrhovi-crne-gore/vrsuta-1-183-mnm-3d986aa901bd
Moje omiljene plaže
Nalazi se u uvali Pećin, na pola puta između Petrovca i Sutomora, u neposrednoj blizini Čanja. Kraljičina plaža je skrivena od očiju u uvali okruženoj brdima i nepristupačnim stenama, tako da joj je moguće prići samo morskim putem. Ime je dobila po tome što je bila omiljeno mesto za odmor crnogorske kraljice Milene Petrović. Na plaži postoji sva neophodna infrastruktura, uključujući i pristanište za lakši pristup brodova sa turistima. Kraljičina plaža nudi prekrasan ambijent i izuzetno čisto more i preporučujemo da je neizostavno posetite.
10 Recomendado por los habitantes de la zona
Kraljichina Beach
Nalazi se u uvali Pećin, na pola puta između Petrovca i Sutomora, u neposrednoj blizini Čanja. Kraljičina plaža je skrivena od očiju u uvali okruženoj brdima i nepristupačnim stenama, tako da joj je moguće prići samo morskim putem. Ime je dobila po tome što je bila omiljeno mesto za odmor crnogorske kraljice Milene Petrović. Na plaži postoji sva neophodna infrastruktura, uključujući i pristanište za lakši pristup brodova sa turistima. Kraljičina plaža nudi prekrasan ambijent i izuzetno čisto more i preporučujemo da je neizostavno posetite.
Vezirova plaža ili Perjanička plaža nalazi se odmah pored Kraljičine plaže kod Čanja. Kada je kraljica Milena išla na kupanje, pratila ju je cela svita i uključujući i perjanike. Međutim, oni su se kupali na odvojenoj, susednoj plaži koja je nazvana Perjanička plaža. Plaža je skrivena i ograđena je visokim stenama, pa joj se može prići samo brodom.
Vezirova Brada
Vezirova plaža ili Perjanička plaža nalazi se odmah pored Kraljičine plaže kod Čanja. Kada je kraljica Milena išla na kupanje, pratila ju je cela svita i uključujući i perjanike. Međutim, oni su se kupali na odvojenoj, susednoj plaži koja je nazvana Perjanička plaža. Plaža je skrivena i ograđena je visokim stenama, pa joj se može prići samo brodom.